روابط دیرینه میان اسرائیل و بریتانیا، که زمانی با پیوندهای سیاسی و استراتژیک مستحکم شناخته می‌شد، در پی افزایش تنش‌های اخیر در غزه به مرحله‌ای از تنش بی‌سابقه وارد شده است. این دگرگونی، که از حمایت قاطع به سمت مواضع انتقادی پیش رفته، نه تنها بازتاب نگرانی‌های فزاینده بریتانیا نسبت به عملیات نظامی و سیاست‌های بشردوستانه اسرائیل است، بلکه پیامدهای عمیقی برای ثبات دیپلماتیک، اقتصادی و منطقه‌ای به همراه دارد و می‌تواند به بازتعریف سیاست خارجی بریتانیا در خاورمیانه منجر شود.
در پی درگیری‌های غزه، دولت بریتانیا از موضع سنتی خود مبنی بر حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل فاصله گرفته است. استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، و دولت او آشکارا عملیات نظامی اخیر اسرائیل را "وحشتناک" و "غیرقابل تحمل" خوانده‌اند.
به ویژه گسترش عملیات نظامی و محدودیت‌های شدید بر ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه را محکوم کرده‌اند. این انتقادات، نشان‌دهنده عبور آشکار از ابراز همبستگی اولیه‌ای است که پاسخ بریتانیا به نگرانی‌های امنیتی اسرائیل را مشخص می‌کند. دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، نیز به طور علنی خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی را محکوم کرده است.
این تغییر لحن تا حدی ناشی از ملاحظات سیاسی داخلی، از جمله حوزه‌های انتخابیه با جمعیت قابل توجه مسلمان و اعتراض عمومی نسبت به بحران انسانی در غزه است. دولت کارگر، با در نظر گرفتن این دینامیک‌های انتخاباتی، به طور فزاینده‌ای با سایر کشورهای غربی مانند فرانسه و کانادا در تهدید به اعمال تحریم‌ها در صورت ادامه کمپین نظامی اسرائیل بدون اجازه ارسال کمک‌های بشردوستانه، همسو شده است. این فشار دیپلماتیک منعکس‌کننده یک روند گسترده‌تر اروپایی است که به دنبال کنترل خشونت رژیم اسرائیل و حل جدی بحران غزه است.
در این بین، حتی جریان‌های محافظه‌کار که به طور سنتی از اقدامات رژیم حمایت می‌کردند، اکنون چندان با اقدامات رژیم اسرائیل همراه نیستند و کاملا با احتیاط موضع‌گیری می‌کنند و این تغییر رویکرد در بین سیاسیون از دیوارهای پارلمان هم عبور کرده است که نشان دهنده افزایش آگاهی عمومی در بین مردم بریتانیا نسبت به جنایات صهیوینست‌ها است.
علاوه بر آن، در حرکت قاطعانه‌ای، بریتانیا مذاکرات مربوط به توافق تجارت آزاد با رژیم اسرائیل را در ماه مارس ۲۰۲۵ معلق کرد. این تصمیم پاسخی مستقیم به عملیات نظامی مجدد اسرائیل در غزه و محدودیت‌های اعمال‌شده بر کمک‌های بشردوستانه بود. علاوه بر این، لندن تحریم‌هایی علیه شهرک‌نشینان اسرائیلی در کرانه باختری اعمال کرد که نشانه دیگری از نارضایتی عمیق بریتانیا از اقدامات حکومت اسرائیل محسوب می‌شود. این اقدام همینطور نشان از جدیت بریتانیا برای استفاده از ابزار اقتصادی برای فشار دیپلماتیک اثر‌گذار است.
همچنبن نشانه‌ای از افزایش شکاف بین دیدگاه‌های سیاسی دو طرف است. این رویکرد در کنار تصمیم بریتانیا برای تحریم تسلیحاتی رژیم نشان از جدیت دولت بریتانیا در مقابله و برخورد با اقدامات رادیکال و غیر انسانی آن‌هاست .
همچنین، به رسمیت شناختن فلسطین به عنوان یک کشور توسط بریتانیا، شاید مهمترین تغییر احتمالی در سیاست این دولت باشد. چنین به رسمیت شناختنی، تغییری تاریخی از دهه‌ها سیاست بریتانیا را رقم خواهد زد و می‌تواند نقش بریتانیا در روند صلح خاورمیانه را به طور اساسی تغییر دهد.
این احتمال، اضطراب قابل توجهی را در محافل دیپلماتیک اسرائیل و در میان گروه‌های حامی اسرائیل در بریتانیا ایجاد کرده است. وخامت روابط همچنین منعکس‌کننده تغییرات گسترده‌تر در اولویت‌های سیاست خارجی بریتانیا است . بریتانیای پسابرگزیت، که به دنبال تعریف مجدد نقش جهانی خود است، به نظر تمایل بیشتری به اتخاذ مواضع مستقل در مسائل بین‌المللی دارد، حتی زمانی که این مواضع با متحدان سنتی متفاوت باشد. این استقلال عملکردی، در مواضع انتقادی‌تر نسبت به سیاست‌های اسرائیل به طور مشهودی نمود یافته است.
باید توجه داشت که تغییر موضع بریتانیا، نگرش‌های گسترده‌تر اروپایی نسبت به اسرائیل را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. بریتانیا به عنوان یکی از قوی‌ترین حامیان اروپایی اسرائیل در طول تاریخ، با تغییر موضع خود می‌تواند سایر کشورهای اروپایی را تشویق به اتخاذ مواضع انتقادی‌تر کند. این رویکرد می‌تواند به طور قابل توجهی بر جایگاه دیپلماتیک اسرائیل در اروپا تأثیر بگذارد.
در پایان باید گفت، عملیات نظامی اخیر اسرائیل و محدودیت‌ها بر کمک‌های بشردوستانه نه تنها محکومیت بین‌المللی را به دنبال داشته، بلکه باعث ارزیابی مجدد قابل توجهی در رابطه با یکی از نزدیک‌ترین متحدان سنتی آن، یعنی بریتانیا، شده است.
کاهش حمایت سیاسی بریتانیا، تعلیق مذاکرات توافقنامه تجاری، بررسی تحریم‌های اقتصادی، و به رسمیت شناختن احتمالی فلسطین، همگی نشان‌دهنده یک تغییر عمیق در سیاست بریتانیا در خاورمیانه است. این دگرگونی تأکید می‌کند که چگونه اقدامات اسرائیل، حتی متحدان دیرینه را مجبور به بازتعریف روابط و بازنگری در استراتژی‌های خود کرده است.
با این حال، اثربخشی این سیاست بریتانیا که در حال شکل گیری است، به ویژه با توجه به قدرت لابی اسرائیل در بریتانیا و در میان سایر متحدان غربی، نامشخص است. اینکه لندن چگونه فشار دیپلماتیک خود را با منافع استراتژیک و ملاحظات سیاسی داخلی متعادل می‌کند، در شکل‌گیری آینده روابط تل‌آویو-لندن و تلاش گسترده‌تر برای صلح در منطقه حیاتی خواهد بود. در نهایت، موضع در حال تحول بریتانیا منعکس‌کننده بی‌صبری فزاینده بین‌المللی نسبت به وضعیت موجود و فراخوانی برای دیپلماسی فعال‌تر و واقع‌بینانه‌تر برای رسیدگی به منازعه پایدار رژیم اسرائیل و فلسطین است.
امین مهدوی
UK government criticises Israel over actions in Gaza - BBC Newsround
The UK hits peak feebleness on Israel–Gaza | Responsible Statecraft
UK suspends trade talks with Israel and sanctions West Bank settlers | Euronews
Why the UK refuses to do the one thing that could stop Israel's 'intolerable' war on Gaza | Middle East Eye
نظر
ارسال نظر برای این مطلب